Absinth Η Πράσινη Νεράιδα

Αψέντι. Μυστικιστικό, μεθυστικό και μαγικό. Artemisia Absinthioum, εκχύλισμα αυτού του φυτού και άλλως βοτάνων γίνεται γνωστό ως η "Πράσινη Νεράιδα" όπως την ονόμασε ο Dr. Pierre Ordinaire. Είναι ευραίως διαδεδομένη από αρχαιοτάτων χρόνων. Ποτό με πολλούς υποστηρικτές και φανατικούς αλλά και με πολλούς εχθρούς. Το αψέντι για πολλούς διάσημους ανθρώπους της τέχνης καθώς και της λογοτεχνίας υπήρξε η πηγή έμπνευσής τους, όπως ο Όσκαρ Ουάιλντ, Μπωντλαίρ, Ρεμπώ, Πικάσο, Χέμινγουει, Βερλέν, ανάμεσά τους και ο δικός μας "καταραμένος ποιητής" Καρυωτάκης. Χαρακτηριστική είναι η φράση του Όσκαρ Ουάιλντ «Ένα ποτήρι αψέντι είναι τόσο ποιητικό, όσο και ένα ηλιοβασίλεμα», το 1882.

Η ονομασία του πράσινου ελιξιρίου προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη αψίνθιον, που σημαίνει αυτό που δεν πίνεται, προφανώς επειδή τα φύλλα του έχουν πολύ πικρή γεύση. Γραπτές πηγές αναφέρουν τη χρήση του ομώνυμου αρωματικού ποώδες φυτού, της αψιθιάς, για ιατροφαρμακευτικούς λόγους από πολλούς λαούς κατά την αρχαιότητα, μεταξύ των οποίων οι Σουμέριοι, οι Αιγύπτιοι και οι Έλληνες. Επιπλέον στην αψιθιά έχουν αναφέρθεί η Βίβλος, πολλοί αιγυπτιακοί πάπυροι και πρώιμα κείμενα της Συρίας. Κατά το Μεσαίωνα, η βρασμένη αψιθιά χρησιμοποιούταν για να θεραπεύσει τη δυσπεψία.

Ο Dr. Pierre Ordinaire παρασκευάζει για πρώτη φορά το Αbsinth με τη σημερινή του μορφή το 1792 στη Val de Travers της Ελβετίας, με σκοπό να το πουλήσει ισχυριζόμενος ότι θεραπεύει τα πάντα, από πονοκεφάλους μέχρι επιληψία και πέτρα στα νεφρά. Λίγο αργότερα, το absinth καθιστάται από τον Major Dubied ένα εξαιρετικό απεριτίφ, και ξεκινάει τη παραγωγή του. Κύρια συστατικά του η αψιθιά, ο γλυκάνισος, το μελισσόχορτο και διάφορα άλλα βότανα.


Το 1840 οι Γάλλοι στρατιώτες αρχίζουν να καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες absinth πιστεύοντας ότι τους προφυλάσσει από την ελονόσία, στην πραγματικότητα όμως τους κάνει να ξεχνάν τα βάσανα της μάχης και γενικά τη εν γένει κατάσταση. Μερικά χρόνια αργότερα, το αψέντι θα περάσει από τα πεδία της μάχης στα καφέ και τα καμπαρέ του Παρισιού, όπου θα βρει μεγάλη απήχηση στους καλλιτεχνικούς κύκλους. Ένα βράδυ του 1889 ο Τουλούζ Λωτρέκ σερβίρει ένα κοκτέιλ με βάση το αψέντι στους θαμώνες του Moulin Rouge και η Πράσινη Νεράιδα αποκτά επισήμως το διαβατήριό της για τους κύκλους της διανόησης.

Τέλη του 19ου αιώνα. Ο Βίνσεντ Βαν Γκογκ, κόβει το αφτί του μετά από έναν έντονο καυγά με τον συγκάτοικό του Πολ Γκογκέν. Μία από τις επικρατούσες θεωρίες αναφέρει ότι η αψιμαχία με τον συνάδελφό του δεν ήταν η μόνη αιτία που τον παρέσυρε στον ακρωτηριασμό του αυτιού του. Ο διάσημος ζωγράφος, πριν μπλεχτεί στον καυγά με τον συγκάτοικό του είχε καταναλώσει μεγάλη ποσότητα absinth. Εδώ έρχεται και η απαγόρευση του Absinth σε όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές χώρες –πλην της Τσεχίας, της Ισπανίας και της Πορτογαλίας.
Λέγεται επίσης, ότι ο Βαν Γκογκ δεν ζωγράφιζε ποτέ αν δεν είχε προηγουμένως "βυθιστεί" στη "σμαραγδένια θάλασσα" που του χάριζε έμπνευση.
Επιπλέον, ο Όσκαρ Ουάιλντ για το absinth: « Στην αρχή, νιώθεις όπως και με οποιοδήποτε άλλο ποτό. Στη συνέχεια, αρχίζεις να βλέπεις διάφορα τρομακτικά και σκληρά πράγματα, αλλά αν έχεις το κουράγιο να συνεχίσεις, τότε μπαίνεις στο τελευταίο στάδιο, όπου βλέπεις αυτά που θέλεις να δεις. Θαυμαστά και παράξενα».
Ο Ιπποκράτης και ο Πυθαγόρας ήταν οι πρώτοι που συνιστούσαν το πικρό αυτό φυτό σαν φάρμακο για πολλές ασθένειες.

Μεγάλο ρόλο βέβαια στη δημοτικότητά του έπαιξε και το τελετουργικό της πόσης του. Λόγω του έντονου οινοπνεύματος, αλλά και της πολύ πικρής γεύσης του, το αψέντι χρειάζεται να αραιωθεί με νερό,αλλά και να γλυκάνει. Η διαδικασία είναι η εξής: Γεμίζουμε κατά το 1/3 με αψέντι ένα κολονάτο ποτήρι, όχι του κρασιού αλλά από τα παλιά, τα βαριά και χοντρά, όπου σερβίραμε νερό. Τοποθετούμε στα χείλη του ποτηριού ένα ειδικό τρυπητό κουταλάκι και πάνω σε αυτό βάζουμε έναν κύβο ζάχαρη. Κατόπιν, στάζουμε σιγά σιγά πάνω στη ζάχαρη παγωμένο νερό. Η ζάχαρη διαλύεται και πέφτει στο ποτό. Συνεχίζουμε τη διαδικασία, μέχρι να γεμίσει το ποτήρι. Το διαυγές πράσινο υγρό δίνει τη θέση του σε ένα γαλακτώδες πράσινο μυστήριο. Το θόλωμα οφείλεται στο ότι τα αιθέρια έλαια των βοτάνων δεν είναι διαλυτά στο νερό.

Το αψέντι κατηγορήθηκε για πρόκληση εθισμού, παραισθήσεων και σχιζοφρένειας, αγαπήθηκε για το σμαραγδένιο χρώμα του, τη ζάλη και την έμπνευση που χάριζε, γέννησε μύθους, έγινε θρύλος, απαγορεύθηκε και… επέστρεψε δυναμικά.
Η σημερινή νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία τέθηκε σε ισχύ το 1988 υπαγορεύει πως «το αψέντι μπορεί πλέον να παρασκευάζεται και να πωλείται νόμιμα, υπό την προϋπόθεση να μην περιέχει περισσότερα από 10 mg θυϊόνη (thujone)».

Η Αμερική ήταν η πρώτη χώρα που απαγόρευσε την «πράσινη πληγή της Γαλλίας» όπως αποκαλούσαν το Absinthe στις 25 Ιουλίου του 1912. Ακολούθησαν σχεδόν όλες οι χώρες στις οποίες κυκλοφορούσε. Το τελευταίο κάστρο ήταν η Γαλλία όπου απαγορεύτηκε το 1915.

Σύμφωνα με πολλούς μελετητές του φαινομένου Absinthe, η πραγματική αιτία του πολέμου και τελικά της απαγόρευσής του ήταν το γεγονός ότι για σχεδόν 30 χρόνια κατείχε μια εντελώς μονοπωλιακή θέση στην αγορά, εκτοπίζοντας ουσιαστικά οποιοδήποτε άλλο αλκοολούχο ποτό καθώς και το κρασί.

Το 1998 με την οδηγία EEC 88/388 Appendix II, η Ευρωπαϊκή Ένωση καθόρισε τα όρια περιεκτικότητας σε Thujone (10mg / Kg για τα Liqueur και 35mg/Kg για τα Biter spirit) τα οποία καθιστούν το Absinthe νόμιμο.
Όμως, υπάρχουν αρκετές χώρες όπως Αμερική κ.α. όπου ακόμα ισχύει η απαγόρευση.

Absinth μπορείτε να βρείτε σε επιλεγμένες κάβες καθώς και σε ηλεκτρονικά καταστήματα. Προτείνω την ιστιοσελίδα www.absinthe.gr .

Το absinth σήμερα στην Ελλάδα σερβίρεται στην Αθήνα και στην επαρχία σε αρκετά μαγαζιά. Κάποια από αυτά είναι τα παρακάτω:
Αύγουστος
Μαυροκορδάτου 2, Θεσσαλονίκη

Issalos – All day bar
Πλαγιάρι Θεσσαλονίκης

Exapsi
Αμπελοκήπων 2, Περαία Θεσσαλονίκης

MOKO Bar
Παύλου Μελά 17 Θεσσαλονίκη

Vincent – Rock Café
Αδ. Κοραή 10, Πλατεία Σκρά Καλαμαριά Τηλ.: 2310 457767

Volto
Ακτή Θεμιστοκλέους 290, Πειραιάς Τηλ.: 210 4515256

Ipanema – lounge bar
Τρίλοφος Θεσσαλονίκης Τηλ.: 6945 434660

ΔΙΟΣΚΟΥΡΟΙ Παδοσιακό Καφενείο
Διοσκούρων 13, Πλάκα Τηλ.: 210 3219607

ΔΙΟΣΚΟΥΡΟΙ Παδοσιακό Καφενείο
Αδριανού 39, Μοναστιράκι Τηλ.: 210 3253323

Skipper’s
Μαρίνα Καλαμακίου Άλιμος

La Boheme – Μπουάτ
Πλαστήρα 12, Βούλα Τηλ.: 210 8993544

Green Dollars
Γαλισσάς ΣΥΡΟΥ Τηλ.: 22810 42939

Η ΓΩΝΙΑ
Αγ. Νικήτας – ΛΕΥΚΑΔΑ

Cookie
Δέρπφελδ 42 - ΛΕΥΚΑΔΑ


* Το 1864, ο Dr. Valentin Magnan συνέβαλλε στον πόλεμο κατά του αψεντιού με τα πειράματά που διενήργησε σε ινδικά χοιρίδια, και τα οποία κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η θυϊόνη που περιέχεται στο αψέντι προκαλεί σπασμούς και άλλες παρενέργειες, καθιστώντας το συγκεκριμένο ποτό περισσότερο επικίνδυνο από άλλα οινοπνευματώδη. Παρά το γεγονός ότι κατηγορήθηκε για πρόκληση παραισθήσεων, εθισμού, σχιζοφρένειας και άλλων παρενεργειών που οδήγησαν στην απαγόρευσή του, η σύνδεση των συμπτωμάτων αυτών με τη θυϊόνη ποτέ δεν αποδείχθηκε επιστημονικά. Η πράσινη νεράιδα που έβλεπαν ο Λωτρέκ και οι φίλοι του, και οι τουλίπες στα πόδια του Όσκαρ Ουάιλντ αποδόθηκαν, τελικά, στην υψηλή περιεκτικότητα του αψεντιού σε αλκοόλ –πράγμα που οδήγησε στην άρση της απαγόρευσης, με τον προαναφερθέντα όρο της περιορισμένης περιεκτικότητας σε θυϊόνη, η οποία μπορεί να μην είναι, τελικά, παραισθησιογόνος, είναι, όμως, σε μεγάλες ποσότητες, τοξική.

* Στη δαιμονοποίηση του αψεντιού ήρθε, το 1986, να προστεθεί ένας ακόμη αστικός θρύλος. Σύμφωνα με την Αποκάλυψη του Ιωάννη, «κατά το τρίτο σάλπισμα, έπεσε από τον ουρανό άστρο μεγάλο σα λαμπάδα στο 1/3 των ποταμών και στις πηγές των νερών. Το όνομα του άστρου είναι αψιθιά. Το ένα τρίτο των νερών έγινε αψιθιά και πολλοί άνθρωποι πέθαναν από το νερό διότι έγινε πικρό». Στα ουκρανικά, Τσέρνομπιλ ονομάζεται ένα φυτό παρεμφερές με την αψιθιά, η λατινική ονομασία του οποίου είναι Artemisia vulgaris –ενώ της αψιθιάς Artemisia absinthium. Λεπτομέρεια που παραλείφθηκε όταν οι New York Times δημοσίευσαν ένα σχετικό άρθρο μετά το πυρηνικό ατύχημα, στο οποίο ένας Ρώσος συγγραφέας, το όνομα του οποίου δε δόθηκε στη δημοσιότητα, φερόταν να λέει πως Τσέρνομπιλ στα ουκρανικά σημαίνει αψιθιά, προσφέροντας έδαφος για τη δημιουργία του μύθου.